Günümüz dünyasında çocuklar zamanlarının büyük kısmını ekran karşısında geçiriyor. Oysa biraz yaratıcılıkla, evde hem çocukların keyif alacağı hem de aile bağlarını güçlendirecek aktiviteler yapmak mümkün. Özellikle soğuk kış akşamlarında ya da dışarı çıkılamayan günlerde bu tür oyunlar hem çocuklar hem de yetişkinler için harika birer seçenek olabilir. İşte geçmişten günümüze uyarlanmış, eğlenceli ve pratik birkaç oyun önerisi.
1. Renkli Balon Yarışı
Bu oyun hem hareketli hem de çocukların enerjisini atması için birebir. İhtiyacınız olan şeyler: küçük boy renkli balonlar ve geniş bir koli bandı.
- Farklı renklerde balonlar şişirilir ve halının üzerine bırakılır.
- Odanın bir duvarından diğerine kalın bir bant çekilir. Bu bant, balonların yapıştırılacağı “hedef çizgisi” olur.
- Her çocuğa bir balon rengi verilir. (Örneğin; kırmızı senin, mavi senin gibi.)
- Bir süre belirlenir. Süre başladığında herkes kendi rengindeki balonları hedef çizgisine taşıyıp yapıştırmaya çalışır.
Sürenin sonunda en fazla balonu yapıştıran yarışmayı kazanır. Bu oyunu biraz daha eğlenceli hâle getirmek isterseniz süreyi kısaltabilir, ya da balonları farklı odalara saklayarak “balon avı” formatına dönüştürebilirsiniz. Hatta ailece takımlar oluşturup küçük ödüller koymak da motivasyonu artırır.
2. SOS Oyunu
Klasik bir oyun olan SOS, hâlâ çocuklar için oldukça eğlenceli.
Bir kağıda 12×12 boyutlarında kareli bir tablo çizin. Oyuncular sırayla tabloya “S” veya “O” harflerini yazar. Dikey, yatay ya da çapraz olarak “SOS” kelimesini tamamlayan kişi puan alır ve çizgiyi belirginleştirir. Tüm kareler dolana kadar oyun devam eder.
Bu oyunu dijital ortamda da oynayabilirsiniz. Bazı mobil uygulamalar ya da yapay zekâ destekli oyun siteleri, bu klasik oyunu renkli grafiklerle modern hâle getirmiş durumda. Böylece uzaktaki aile bireyleriyle çevrim içi olarak da oynayabilirsiniz.
3. Bir Kelime Bir İşlem
Bu oyun hem kelime dağarcığını hem de matematik becerilerini geliştirir. İki bölümden oluşur: kelime ve işlem.
Kelime bölümünde:
- Taraflar sırayla sekiz sessiz, iki sesli harf söyler.
- Bu harfler bir kağıda yazılır.
- Herkes iki dakika içinde bu harflerden anlamlı en uzun kelimeyi bulmaya çalışır.
En uzun kelimeyi bulan 10 puan kazanır.
İşlem bölümünde:
Rastgele en az üç basamaklı bir hedef sayı belirlenir.
Oyuncular sırayla daha küçük sayılar söyler.
Dört işlem kullanarak hedef sayıya ulaşmaya çalışırlar. En yakın sonucu bulan yine 10 puan alır.
Bu oyunu küçük bir tahta veya tablet uygulamasıyla oynamak daha kolay olur. Bazı yapay zekâ uygulamaları, rastgele sayı ve harfleri otomatik oluşturup süre tutabiliyor. Böylece sadece oynamaya odaklanabilirsiniz.
4. Yediden Yediye Dön
Çocuklar halka şeklinde oturur ve sırayla 1’den itibaren saymaya başlar. Ancak sıra 7’nin katına (7, 14, 21…) veya birler basamağı 7 olan bir sayıya (17, 27…) geldiğinde yön değişir. Sayma yönü soldan sağa giderken bu sayı geldiğinde sağdan sola döner.
Başta kolay gibi görünür ama sayı büyüdükçe dikkat gerektirir. Bu oyun zihinden işlem yapma becerisini geliştirir ve grup halinde çok keyifli geçer. Hata yapan oyuncu bir puan kaybeder; en dikkatli olan kazanır.
5. Hımbıl Oyunu
Çocuklar yine halka şeklinde oturur. Her çocuk için dört küçük kağıda aynı kategoriden kelimeler yazılır (örneğin dört farklı meyve). Kağıtlar ortaya saçılır ve herkes dört tane çeker. Amaç, aynı kelimeden dört tanesini toplamaktır.
Oyuncular sırayla yanındakine istemedikleri bir kağıdı verir. Dörtlüyü tamamlayan “Hımbıl!” diye bağırır ve elini ortaya koyar. Diğerleri hızlıca onun elinin üstüne elini koyar. İlk elini koyan 15, ikinci 10, üçüncü 5 puan alır.
Bu oyun sabır, dikkat ve strateji gerektirir. Ailece oynandığında hem bol kahkaha hem de rekabet dolu anlar yaşanır.
6.Yüzük Saklama (Hangi Çorapta?) Oyunu
Bu oyun hem dikkat geliştiren hem de heyecanlı bir klasik.
- Evde farklı boylarda birkaç çift çorap bulun. Bunları düz bir şekilde yere, yan yana serin.
- Küçük bir yüzük ya da benzer boyutta bir obje alın.
- Yüzüğü ellerinizin arasında çeviriyormuş gibi yaparak sırayla çorapların altına koyun. Fakat sadece bir tanesinin altına bırakın.
Bu sırada çocuğunuz ellerinizi dikkatlice izlemeli.
Tüm çorapları geçtikten sonra hangi çorabın altında yüzük olduğunu tahmin etmesini isteyin.
Doğru bilen kazanır ve saklama sırası ona geçer. Bu oyunu daha da eğlenceli hâle getirmek isterseniz bir zamanlayıcı kullanabilir veya “yanlış tahmin” hakkını sınırlayabilirsiniz.
Bu oyun, dikkat gelişimi için bazı yapay zekâ destekli mobil uygulamalarda da farklı versiyonlarda yer alıyor. Ancak evde gerçek objelerle oynamak çocukların el-göz koordinasyonunu çok daha iyi geliştiriyor.
7. Televizyonculuk Oyunu
Bu oyun çocukların hayal gücünü ve konuşma becerilerini geliştirmek için birebir!
Bir koli bulun ve taban kısmını çıkarın. Kalan kısmı bir sehpanın üzerine yerleştirerek “televizyon ekranı” oluşturun. Oyunculardan biri sunucu olur. Diğeri ise elinde kartondan yapılmış “kumanda” ile kanalları değiştirir.
Sunucu kendi uydurduğu bir haber bültenini, yemek programını veya yarışmayı sunabilir. Diğer oyuncu da “Bu program sıkıcı, kanalı değiştireyim” ya da “Sesi açıyorum” gibi komutlarla oyuna yön verir.
Bu oyun hem dil gelişimine katkı sağlar hem de çocukların rol yapma yeteneklerini ortaya çıkarır. Ailece oynandığında ise ortaya çok eğlenceli sahneler çıkar. Hatta bazı aileler bu oyunu telefon kamerasıyla kaydedip küçük “aile televizyonu” videoları hazırlıyor.
8. Kibrit Oyunu (Dikkat Oyunu)
Bir kutu kibriti düz bir zemine rastgele dökün. Oyuncular sırayla, dökülen kibritleri titretmeden ve diğerlerine çarpmadan tek tek almaya çalışır.
Eğer bir kibriti alırken başka bir kibriti kımıldatırsa sıra diğer oyuncuya geçer. En fazla kibriti toplayan kazanır.
Bu oyun çocukların dikkat, sabır ve el becerisini geliştirmede oldukça etkilidir. Eğer kibrit kullanmak istemiyorsanız yerine tahta çubuklar, pipet parçaları veya kürdanlar da kullanılabilir.
9.Bil Bakalım Bu Ne? Oyunu
Bu oyun hem eğlenceli hem de çocukların tat alma duyusunu geliştiren bir aktivitedir.
- Çocuğunuzun gözlerini bağlayın ya da kapatmasını isteyin.
- Önünüze küçük dilimlenmiş meyveler, kuruyemişler veya sevdiği atıştırmalıklardan oluşan bir tabak hazırlayın.
- Seçtiğiniz yiyecekten küçük bir parça verin ve ne olduğunu tahmin etmesini isteyin.
Meyve yemeyen çocuklarda bu yöntem oldukça işe yarar. Çünkü oyun sırasında meyveleri denemeye daha istekli olurlar.
10. Gölge Oyunu (Ev Yapımı Karagöz Perdesi)
Bu oyun nostaljik ama hâlâ çok keyifli!
- Odanın ışıklarını kapatın.
- İki sandalyeyi yan yana koyun ve aralarına boşluk bırakın.
- Bu boşluğu düz, desensiz bir çarşafla kapatın.
- Mum ya da fener ışığını perdenin arkasına koyun.
İşte size bir gölge tiyatrosu perdesi! Oyuncular perdenin arkasına geçip elleriyle ya da kartondan kestikleri figürlerle çeşitli şekiller yapar. Diğer oyuncular bu şekilleri tahmin etmeye çalışır.
İsterseniz bu oyunu küçük bir hikâye tiyatrosuna çevirebilir, karakterler oluşturabilir ve sahne canlandırması yapabilirsiniz. Özellikle akşamları evin atmosferine bambaşka bir hava katıyor.
Günümüzde herkesin koşturmacası çok fazla. Fakat ara sıra ekranlardan uzaklaşıp birlikte vakit geçirmek, aile içi iletişimi güçlendirir ve unutulmaz anılar yaratır. Bu tür basit ama keyifli oyunlar, hem çocukların zihinsel becerilerini geliştirir hem de evin havasını değiştirir.
Bir akşam televizyonu kapatın, telefonları bir kenara bırakın ve bu oyunlardan birini deneyin. Göreceksiniz, en güzel eğlence bazen en basit olanda saklıdır.
